[go`same]

NY blogg : guvsam.wordpress.com/

KAAAIRO

Det er utruleg kvar man kan få backflash! I Molde kan ein få backflash til Kairo by. Eg kom inn i ei lita stille norsk bygate. Så fekk eg plutseleg backflash til Kairos bråkete, kaotiske og fulle gater.

Merkeleg. For konstrasten er stor.

Men kanskje var det ei lukt eller ein lyd som satte meg nokre år bak i tid, til dei to månadene eg traska Kairo rundt. Den tida eg vart kjend i alle bakgatene, forelska meg i shisha(vatnpipe) og god te på gatekafear. Då eg vart knallgod på pruting og diskuterte taxipris på arabisk. Då vi møtte og intervjua mange herlege menneske på flukt og ikkje kunne forstå at turistar frå Vesten verkeleg kledde seg i singlet og shorts.

Trur det er på tide med ein tur tilbake. Får nyte shisha i prestegårdshage enn så lenge....

Tradisjonar

Våren er tradisjonstid. Konfirmasjon. Konfirmasjon. Konfirmasjon. Konfirmasjon.

Ja, og når ein er prestefrue, så merkes det at det er konfirmasjon. Vemodig prest i hus. Trekors som skal fikses litt på. Og nokon lagar matpakke til presten som skal ha to gudstenestar på ein dag.....

Prestefrue for ein dag.

Og dagen etterpå. For då er det jo etterpålag, og alle kakene må etast opp. Då er heile bygda i aksjon og fartar frå hus til hus på kakespising. For det er tradisjon med mange kaker. Store kaker. Gode kaker.

For nokon hadde konfirmasjon i fjor, og fekk kake frå den og den og den og den, og då skal ein bake tilbake til den og den og den og den. Ja, og når naboar også kjem med ei kake, og svigermor med tre, så vert det nok enorme kakebord.

Viktig tradisjon. Både kakemengde, kakespising og kakebytting.

Så no må eg bake kake. Ikkje til konfirmasjon. Men til eit sangerstevne, og kaka skal vere rund. Formkake er kanskje ikkje ordentleg kake. Den einaste runde kaka eg kan bake er iskake. Ikkje veldig praktisk utan frysar akkurat.

Men Silje har visst bakt før. Fruktkaker, marengskaker og ostekaker foreslår ho. Ja og noko så fancy som heiter Pavlova kake.

Kaketradisjonar trur eg at eg kan like...

L I F E

Sommer? I allefall vår. Vår ute vår inne. Sola skin og eg har bestemt meg for å ikkje begynne med noko større planteprosjekt i år. No skal det kjøpast staudar, sånne som ikkje treng noko som helst av såkalte grønne hender for å overleve. Sånne staudar som klarar seg sjølve, om det no er sydenvær eller orkan. Det er lov å prøve og feile, og finne ut kva ein slettes ikkje skal gjere meir. Men eg er fortsatt litt vonbroten for at det ikkje kom nokon fin blomst på solsikken eg planta i fjor. Høge vart dei. To blomsterlause meter. Favorittblomsten til og med.

Sånne urter og fine blomster kan ein visst plante i krukkar, nokon meiner til og med i trillebår. Kanskje det ja... Plante i trillebåra til svigerfar. Da får han i allefall nokre rolege dagar her i Buaværet.

Sjøl sit eg og tenkjer på korleis eg skal organisere min eigen samiskundervisning. Det ser ut til at eg har skaffa meg ein privatlærer. Ja, og då kan vel ikkje prosjektet strande i min eigen latskap?

Nokon har visst vore askefast. Sjøl har eg vore fasinert. Eyjafjallajökull er eit vakkert namn. Og ein mektig vulkan som har snudd Europa på hodet, kan kanskje til og med heile verda. For vi er visst likevel berre små menneske når flyene må stå på bakken. Folk ikkje kjem seg heim, og heller ikkje på viktige møte og konferansar. Jaja, eg fasineres mest av den raude lavaen som sprutar opp frå jordas indre. Men eg hadde kanskje ikkje vore like fasinert om eg var stranda langt vekk og måtte køyre fleire dagar i buss for å komme heim. Utan do til og med.

Så mens eg ventar på å reise til Karasjok, og at det skal verte varmt nok til å drikke te i hagen, får eg lese i mine nye bøker på samisk. Dei er så fine. Dessuten har eg fått CD til, og ein lærar på Skype, så no er det håp...

Kunstgressbane, eller var det veiprosjekt?

Jaja, samme sak.

No meiner sametingspresident Egil Olli at Tysfjord og det lulesamiske området må vere nøgde. For 300 000 til veiprosjekt i Musken er verkeleg bra. Sjølv om han tidlegare har lovt 500 000. Ja, for området har jo fått mykje. 450 000 faktisk! 150 000 til kunstgressbane litt lenger ut i fjorden, og resten til Musken- vei.

Som om det hjelper "vei-til-Musken"-prosjektet at det kjem ein kunstgressbane.

Nei, fleirtalet på Sametinget får finne anna argumentasjon enn å dekke seg bak ein kunstgressbane.

Sparetiltak

Er hausting av naturressursar eit bra klimatiltak? Det er jo mykje godt ein kan lage av rips.

Gunn- Britt orienterer oss om hennar sparetiltak nett å spare miljø. Så eg tenkte eg kanskje kunne matche? Gukse til representantene er jo helt genialt. For øvrig praktisk og fint og. Dessuten kunne vi jo laga den sjølve, med eit aldri så lite kurs. Så viderefører vi tradisjonell kunnskap i samme slengen.

Kjøtt-prosjektet er eg kanskje heller skeptisk til. Er kjøtt verkeleg ein så stor klimatrussel? Kva for konsekvensar får det om ein slutas å ete kjøtt? Kanskje ein heller bør spise mat som produseres i nærmiljøet? Vel, problemet er at ein del av den maten og er vorte frakta kloden rundt. Javel.. då får vi sjå å få ut sjarken og hente fisk. Men hjelper det?

I prestegård har vi vore nøye med sortering av søppel. Plast hit, papir dit osv. Og sjølvsagt trudd at vi har vore så miljøvenlege. Dessuten er visst Romsdal på topp når det gjeld kjeldesortering. Men mogleg har vi tatt feil, for idag sa dei på dagsnytt at det visstnok ikkje hjelper.

Hmmm... men kva då?

Gunn- Britt sin gjenbruk likar eg. Enkel å fylgje. Særleg når ei bur i eit stort hus, og slekta skal flytte rundt og har ein heil del å kvitte seg med. Eit skap her, og ein skjenk der er fine greier. Dessuten er finn.no og loppemarked kjekt å ha. Så då tel vel kanskje det litt? Og det fine skjørtet mitt, sjølsydd av kule gardinar som ikkje passa på nokre av vindauga tel vel pittelitt? At vi har tenkt på EL- bil tel nok ikkje? Det nyttar jo ikkje å tenke, her kreves handling.

Sjølberging må jo ha noko å seie. Prestegården er full av frukt og bær. Dessuten så har vi jo sjarken + nokre italienerar som likar å fiske til heile bygda. Litt sjølberga er vi altså, så nokre poeng scorer vi vel?

Måtehold er viktig. Om ikkje anna så moralsk. Eg trur ikkje eg redder verden med gjenbruksfilosofi og kjeldesortering. Men det gir no god samvit om ikkje anna....

Dessuten så bør Sametinget ha ein klimaplan, for ikkje å snakke om å verte eit miljøfyrtårn!

Eg synst det er viktig at barna våre får gode haldningar. Dessuten er det jo kjekt å erte lillebror når ein plukkar bær.

Lånudibme Sámen

Mij sámediggeájrasa máhttep ådå ássjijt Samediggeplenumen árvalit. Muv árvalus le oahppe-lånudime birra. Muv mielas le dát buorre árvalus. NSR sihtá sáme oahppe galggi oadtjut máhtelisvuodajt dårjagijt åhtsåt lånudibmáj ja oahppam-mannojda.

Vi sametingsrepresentantar kan foreslå nye saker for Sametingets plenum. Forslaget mitt er om utveksling i Sábme. Vi i NSR vil at samiske skoleelever skal få mulighet til å søke om støtte til utveksling og studieturer.

Muv ássje:
(norsk tekst under)

Lånudibme Sámen

NSR oajvvat doarjjaårnik ásaduvvá gånnå sáme oahppe vuodoskåvlån ja joarkkaskåvlån bessi dårjav åhtsåt lånudibmáj ja oahppomanojda. NSR miejnni dákkir doarjjaårnik galgaluluj ájnegis oahppijda ja aj skåvllåklássajda gudi sihti ietjá guovlojt Sámen guossidit.

Jáhkkep dákkir årnigis båhti viehka moadda vuogas båhtusa, duola dagu oahppe bessi dåbddusin sjaddat ja diedojt oadtjot ietjá sáme guovloj birra. Dákkir årniga nanniji sáme aktijvuodav, aj rijkkarájáj rastá. Sáme lånudime årniga li aj viehkken oahppij måvtåstuhttemav sámegiela fága gáktuj lasedit.

NSR sihtá Sámedigge galggá dákkir lånudimårnigav Sámedikke budsjehta baktu háldadit, ja sihtá sámediggerádde ássjijn barggagoahtá.


Utveksling i Sábme

NSR foreslår at det opprettes en støtteordning hvor samiske skoleelever i grunnskole og videregående skole kan søke om støtte til utveksling og studieturer. NSR mener en slik støtteordning bør være for både enkeltelever og skoleklasser som ønsker å reise til andre områder i Sápmi.

En slik ordning vil kunne få mange ringvirkninger, blant annet vil elevene kunne bli bedre kjent med og få nærmere kunnskap om andre samiske områder. Slike ordninger vil være viktig for å styrke det samiske felleskapet, også over landegrensene. Ordninger for samisk utveksling kan bidra til å øke elevenes motivasjon for samiskfaget.

NSR vil at Sametinget skal forvalte en slik utvekslingsordning over Sametingets budsjett, og ønsker at sametingsrådet følger opp denne saken.